نگاهی به ساختار باغ ایرانی

باغ ایرانی به عنوان یکی از مظاهر باغ سازی جهان در عین داشتن الگویی مشخص، دارای تنوع بسیاری در اجزای خود است. این تنوع با سادگی فرم و الگوی باغ ایرانی، سبب بروز مفاهیم پیچیده و عملکردهای متفاوتی در انواع باغ های ایرانی شده است. این تنوع به حدی است که در  باغ های موجود در اقلیمهای مختلف، شاهد بروز اشکال مختلفی از کوشکها، سکونت در باغ ها جهت تفرج و استراحت بوده و به همین استفاده از آب و فضاهای پشتیبان سکونت در باغ هستیم. عمومادلیل این سکونت، موقتی تلقی میشده است. این امر سبب شکل گیری نوع خاصی از معماری برای کوشکها شده که بیشتر بر جنبه های دید و منظر مطلوب تاکید داشته است و مواردی که برای سکونت دائم در یک منطقه موردنیاز است در آنها تعبیه نمیشده است.در این مقاله به دو باغ شاخص ایرانی خواهیم پرداخت.

باغ های شاخص ایران

باغ فین

باغ فین مجموعه ای شکل یافته در ادوار تاریخی است. تا حدود دوران صفویه اشاره دقیقی از شکلگیری باغ در متون تاریخی در دسترس وجود ندارد. اما از ابتدای دوران صفویه به دلیل ثبات سیاسی بیشتر، تاریخ باغ فین نیز روشنتر است. شکلگیری باغ در مکان جدید در زمان سلطنت شاه عباس آغاز )۹۹۶ – ۱۰۳۹ ه.ق( و در دوره شاه صفی )۱۰۳۹ – ۱۰۵۲ ه.ق( تکمیل شد. در این دوره شکل کلی، اساس و ساختار باغ طراحی و ساخته شد. کوشک اصلی باغ، بنای سردر خانه )البته نه به شکل امروزی( یکی از حمام ها مربوط به این دوره است.

باغ بلبل و کاخ هشت بهشت

باغ بلبل و کاخ هشت بهشت

كاخ هشت بهشت اصفهان در سال 1080 هجري قمري و مقارن با سومين سال سلطنت شاه سليمان صفوي به اتمام رسيده و نمونه عاليترين كاخهاي نشيمن دوران صفويه است. باغ بلبل اصفهان از باغ های ممتاز تاریخی و نمونه های برجسته هنر باغ آرایی است. کاخ هشت بهشت در میان باغ بلبل و داخل مجموعه دولتخانه دوره صفوی است و طبق گزارش جهانگردانی که در آن زمان اصفهان را دیدهاند، برای اقامت شاهزادگان حرمسرای شاهی در زمان شاه سلیمان صفوی در نیمه دوم قرن یازدهم هجری ساخته شده است.